Niepłodność

Nawet 10% par może mieć trudności z zajściem w ciążę

Niepłodnością określa się brak ciąży u pary która nie zachodzi w ciążę pomimo 12 miesięcy regularnych starań. Obecnie jest to choroba, która może dotyczyć nawet 10% par. W Polsce problem może dotyczyć ponad miliona par.

Przyczyny niepłodności

• zaburzenia jajeczkowania, zaburzenia hormonalne
• endometrioza
• stany zapalne miednicy mniejszej i narządów moczowo-płciowych
• otyłość i choroby metaboliczne
• wady wrodzone i nabyte narządu rodnego
• zaburzenia immunologiczne
• niepłodność męska
• choroby genetyczne partnerów

zaburzenia jajeczkowania

Powtarzalnej długości cykl miesiączkowy trwający minimalnie 23 dni a maksymalnie 35 dni jest uzależniony od obecności owulacji. Jeżeli cykl jest dłuższy niż 35 dni lub krótszy niż 23 dni lub jeżeli odległości pomiędzy kolejnymi miesiączkami są nieregularne, należy brać pod uwage brak owulacji i taki objaw powinien zostać poddany diagnostyce. Nieregularne miesiączki i związane z tym zaburzenia owulacji najcześciej wiąża się z chorobami tarczycy, hiperprolaktynemią, zespołem policystycznych jajników (PCOS) lub niedomogą lutealną. W przypadku plamień sródcyklicznych również wskazana jest diagnostyka. Najczęściej wystarczy badanie USG / monitorowanie cyklu oraz panel badań hormonalnych. Zależnie od przyczyny zaburzeń mogą występować dodatkowe objawy. W przypadku hiperprolaktynemi plamienia, bóle brzucha, zawroty głowy, zaburzenia widzenia. Wtedy wykonujemy również MRI (rezonans magnetyczny przysadki) oraz w razie zaburzeń widzenia badanie okulistyczne. W przypadku schorzeń tarczycy obserwuje się zmianę masy ciała, zaburzenia rytmu serca, kołatania, uczucie chłodu lub ciepła, zaburzenia potliwości, senność lub nerwowość.

edometrioza

Jest chorobą polegającą na występowaniu ognisk endometrium (śluzówki macicy) poza jamą macicy. Najprawdopodobniej jej przyczyny są hormonalno-immunologiczne. Występuje przede wszystkim u kobiet w wieku rozrodczym. Komórki endometrium poza jamą macicu produkują substancje, które w znacznym stopniu niekorzystnie wpływają na proces jajeczkowania, zapłodnienia i późniejszej implantacji zarodka w jamie macicy. Ponadto wywołują zrosty, które mogą być przyczyną niedrożności jajowodów. W przypadku endometriozy ostateczna diagnoza jest oparta na laparoskopii, ale mozna ją uprawdopodobnić na postawie wywiadu oraz badania USG. Sposób leczenia zależy od lokalizacji i nasilenia zmian.

nawracające, nieleczone lub niewłaściwie leczone infekcje w obrębie miednicy małej (PID)

Zmiany zapalne miednicy mniejszej zaburzają płodność poprzez wywoływanie zrostów oraz toksyczny wpływ wydzielających się podczas infekcji substancji (mediatory zapalenia) na zarodek oraz implantację. Pary planujące ciążę z objawami budzącymi podejrzenie infekcji dróg rodnych lub miednicy mniejszej, powinny przed rozpoczęciem starań wybrać się do lekarza ginekologa celem diagnostyki i leczenia.

wady wrodzone i nabyte narządu rodnego

U kobiet mogą występować wady wrodzone utrudniające prokreację, takie jak niedorozwój macicy, macica jednorożna, dwurożna, zdwojona, przegroda macicy lub wrodzone wady w budowie jajowodów. Wady nabyte mogą powstać w wyniku przebytych urazów, operacjijamy brzusznej, miednicy mniejszej lub endoskopii. Badaniami umożliwiającym postawienie rozpoznania jest ocena drożności jajowodów badania USG z kontrastem podanym domacicznie ewentualnie uzupełniająca histeroskopia i laparoskopia.

nieprawidłowa masa ciała

Na problemy z zajściem w ciążę wpływać może zarówno niedowaga, jak i nadwaga. Obowiązującą metodą określenia prawidłowej masy ciała jest wyznaczenie wskaźnika BMI, opartego na relacji wagi do wzrostu danej osoby. Prawidłowa wartość BMI wynosi między 18,5 a 24,5. W przypadkach nieprawidłowego BMI moga wystąpić trudności z poczęciem dziecka. Już na etapie planowania potomstwa warto uzsykać właściwą masę ciała. Przy nieprawidłowej masie ciała wskazana jest wizyta u specjalisty chorób wewnętrznych, który skontroluje, czy nieprawidłowa waga nie jest związana z innymi chorobami. Kobieta chora na cukrzycę lub inne choroby metaboliczne, również wymagaas starannego przygotowania do ciąży.

czynnik męski

W niemal połowie przypadków, źródłem niepłodności jest czynnik męski. Może on być utrwalony u mężczyzny lub występować przejściowo. Przyczyny złych parametrów nasienia mogą się wiązać z chorobami wieku dziecięcego jak świnka, która może powodować zapalenie jąder. Kolejną grupą pacjentów są panowie po leczeniu radioterapią lub chemioterapią. Nieprawidłowe parametry nasienia wiązać łączyć także z przebytymi zabiegami na jądrach lub pęcherzu moczowym, pracą w wysokiej temperaturze lub kontaktem z toksynami, a także niehigienicznym trybem życia. Płodność może ograniczać palenie tytoniu, stres czy przewlekła farmakoterapia.

Powyżej opisane przyczyny niepłodności stanowią przykłady najczęściej poszukiwanych i rozpoznawanych. Nie wyczerpują wszystkich możliwych źródeł problemu, które często pozostają nieznane (niepłodność nieznanego pochodzenia).

Diagnostyka niepłodności

• ocena rezerwy jajnikowej
• badania laboratoryjne
• monitoring cyklu
• histeroskopia
• laparoskopia
• badanie drożności jajowodów
• badanie nasienia
• badania genetyczne

Elementy diagnostyki niepłodności wykonywane na miejscu w CliniCare

• ocena rezerwy jajnikowej
• badania laboratoryjne
• monitoring cyklu
• badanie drożności jajowodów
• badania genetyczne

Pozostałe procedury diagnostyczne w niepłodności wykonujemy we współpracy z krakowskimi szpitalami oraz z Centrum Medycyny Rozrodu ArtVimed.

Ocena rezerwy jajnikowej

Ocena rezerwy jajnikowej służy do określenia potencjału rozrodczego kobiety. Każda kobieta posiada właściwą dla niej liczbę pierwotnych pęcherzyków jajnikowych. Pęcherzyki te są zużywane w kolejnych cyklach miesiączkowych. Rezerwa jest zależna od liczby pozostałych w jajniku pęcherzyków.

• Celem wykonania oceny rezerwy jajnikowej jest wykrycie pacjentek
  • młodych z obniżoną rezerwą jajnikową
  • w średnim wieku z utrzymanym potencjałem rozrodczym
  • wykluczenie pacjentek bez szansy na ciążę

• AMH hormon antymullerowski, jest hormonem produkowanym zarówno u obu płcin. U kobiet AMH syntetyzowany jest przez komórki otaczające komórki jajowe gotowe do wzrostu. Stężenie AMH nie zależy od fazy cyklu, zatem może być oznaczany w dowolnym dniu cyklu. Jego warość zmniejsza się wraz z wiekiem kobiety. Jest zatem bardzo dobrym prognostykiem spadku płodności oraz przedwczesnego wygasania czynności jajników. U pacjentek z PCOS (zespół policystycznych jajników) poziom AMH jest znacznie podwyższony.
• AFC ocena liczby pęcherzyków antralnych. Jest wykonywana poprzez badanie ultrasonograficzne. Za pomocą USG można ocenić budowę jajnika, liczbę pęcherzyków antralnych czyli pęcherzyków o średnicach od 2 do 6 mmna początku cyklu miesiączkowego.
• Inhibina B również służy do oceny rezerwy jajnikowej. Jest wytwarzana przez komórki ziarniste wczesnych pęcherzyków antralnych. Wydzielana głównie w czasie fazy folikularnej cyklu miesiączkowego. Jej stężenie we w początku I fazy koreluje z liczbą oraz jakością pęcherzyków jajnikowych. Wykazano związek między poziomem Inhibiny B oraz ilością pęcherzyków antralnych w pierwszych dniach cyklu miesiączkowego.

Inne badania baboratoryjne użyteczne w diagnostyce niepłodności

• Hormon folikulotropowy FSH stymuluje dojrzewanie pęcherzyków i produkcję estrogenów. Jego znaczny wzrost sugeruje przedwczesne wygasanie czynności jajników.
• Hormon luteinizujący LH jest istotny w procesie owulacji. Najwyższe stężenie we krwi osiąga w połowie cyklu i doprowadza do owulacji.
• Estradiol E2 jest naturalnym estrogenem. Wpływa między innymi na prawidłowy wzrost błony śluzowej macicy.
• Prolaktyna PRL jest hormonem przysadki. Jej nadmierny poziom poza ciążą i laktacją może doprowadzać do nieregularnych i bezowulacyjnych cykli.
• Hormon tyreotropowy TSH. Jest również wytwarzany przez przysadkę. Pobudza on metabolizm tkanek oraz reguluje działanie tarczycy. Oznaczenie TSH w badaniu krwi wykonuje się w celu oceny czynności tarczycy. W razie potrzeby oznaczamy poziom hormonów tarczycy fT3 i fT4 oraz przeciwciała antyTPO, antyTG i TRAB.
• Białko wiążące hormony płciowe SHBG białko wiążące hormony płciowe bierze udział w ich transporcie we krwi. Patologiczne wartości występują najcześciej przy innych zaburzeniach hormonalnych
• Siarczan dehydroepiandrosteronu DHEA-SO4  to naturalny hormon steroidowy użyteczny przy ocenie funkcji kory nadnerczy. Oznacznie wykonuje się m. in w przypadku braku miesiączki bez ciąży, jak również przy podejrzeniu zespołu policystycznych jajników.
• Testosteron TST Badanie pozwala wykluczyć  zaburzenia związane z hiperandogenizmem rzutujące na cykl miesiączkowy.

 Monitoring cyklu

• Podczas monitorowania cyklu lekarz obserwuje i ocenia wzrost oraz dojrzewanie pęcherzyków oraz grubość i strukturę błony śluzowej macicy czyli endometrium . W celu pełnej oceny cyklu miesięcznego potrzebne  są trz lub cztery wizyty połączone z badaniami ultrasonograficznymi.
• Pierwsza wizyta odbywa się w trakcie miesiączkii obejmuje pełne badanie ultrasonograficzne narządu rodnego
• Kolejne wizyty umożliwiają ocenę wzrastania pęcherzyków, obecnośc owulacji owulacji oraz szybkość narastania grubości śluzówki macicu.
• W większości przypadków wystarczy jednorazowy monitoring cyklu, ale w razie wskazań może być konieczne powtórzenie badania

Histeroskopia

Histeroskopia  jest metodą endoskopową pozwalającą na ocenę jamy macicy. Polega na oglądaniu wnętrza jamy macicy przy użyciu miniaturowej kamery. W szczególnych okolicznościach badanie można rozszerzyć o korentę niektórych ujawnionych nieprawidłowości, np. usunięcie polipa. Samo oglądanie nazywamy histeroskopia diagnostyczną a w przypadku podjęcia leczenie histeroskopią operacyjną.

Laparoskopia

Laparoskopia jest to operacja polegającą na wprowadzeniu do jamy brzusznej miniaturowych kamery i narzędzi chirurgicznych. Nastęnie ogląda się jamę brzuszną. Podczas laparoskopii możliwe jest wykonanie zabiegów ginekologicznych. Laparoskopia ma szczególne znaczenie przy rozpoznawaniu endometriozy.

Badanie drożności jajowodów

Polega na podaniu kontrastu do jamy macicy poprzez szyjkę i obserwacji czy następuje przepływ przez jajowody. Można go wykonać metodą radiologiczną HSG, histerosalpingografia, ultrasonograficzną preferowaną w CliniCare (HyCoSy) lub laparoskopową obserwując wypływ kontrastu od strony brzucha. Poniżej film z badania HyCoSy nagrany w pracowni ultrasonograficznej CliniCare.

Badanie nasienia

Podstawowych informacji na temat płodności mężczyzny dostarcza badanie nasienia. Polega ono na analizie parametrów takich jak liczba i jakość plemników, upłynnienie i objętość ejakulatu. Przed badaniem nasienia należy zachować wstrzemięźliwośc seksualną przez okres od 2 do 7 dni. Badania nasienia umożliwiają określenie potencjału zapładniającego mężczyzny i w pewnych wypadkach zdiagnozowanie przyczyn jego kłopotów z płodnością. Badanie komputerowo wspomagane stanowi rozszerzenie badania ogólnego.

Badania genetyczne

• Kariotyp to badanie chromosomów. Badanie kariotypu polega na ocenie i opisie liczby oraz budowy chromosomów. Pozwala ono ocenić strukturę chromosomów. Istnieją choroby chromosomów, które nie dają objawów u chorego, jednak moga powodować wady genetyczne u dzieci lub niepłodność. Badanie kariotypu powinno być wykonane zawsze u obojga partnerów. Oszacowanie ryzyka genetycznego u pary jest szczególnie zalecane w przypadku obciążonego wywiadu
• AZF Test umożliwia wykrycie mikrodelecji w regionach AZF (ang. azoospermia factor) na długim ramieniu chromosomu Y i jest używany w diagnostyce niepłodności męskiej. W rejonie AZF chromosomu Y znajdują się geny kodujące białka zaangażowane w produkcję plemników. Obecność uszkodzenia w obszarze AZF stanowi jeden z genetycznych czynników niepłodności męskiej. Około 25% mężczyzn z zaburzeniami płodności posiada mikrodelecje AZF. Mutacje w regionach AZF są przyczyną azoospermii lub ciężkiej oligospermi i są dziedziczone w linii męskiej.
• CFTR Badanie polega na podstawowej analizie mutacji w genie CFTR, którego uszkodzenia są przyczyną mukowiscydozy. Mukowiscydoza to jedna z najczęstszych chorób genetycznych, dziedziczonych w sposób autosomalny recesywny. W Polsce występuję z częstością 1 na 2500 urodzeń. Prowadzi do zmian w obrębie układu oddechowego, pokarmowego i rozrodczego. Zmiany w obrębie układu rozrodczego powodują obustronny brak lub niedrożność nasieniowodów u mężczyzn (CAVD). Dodatni wynik badania CFTR u jednego z partnerów jest wskazaniem do wykonania badania u drugiego.

Powyżej opisane procedury stanowią przykłady najczęściej podejmowanych działań. Nie wyczerpują wszystkich możliwych procedur diagnostycznych, a często nie wszystkie są konieczne. Zakres postępowania zawsze zostaje ustalony podczas konsultacji u specjalisty położnika-ginekologa w toku prowdzenia niepłodnej pary.

Leczenie niepłodności

• stymulacja / indukcja owulacji
• inseminacja
• zapłodnienie pozaustrojowe
• leczenie przyczynowe
• naprotechnologia

Elementy leczenia niepłodności wykonywane w CliniCare

• stymulacja / indukcja owulacji
• leczenie przyczynowe

Na pozostałe procedury kierujemy dokładnie zdiagnozowane i przygotowane pary do Centrum Medycyny Rozrodu ArtVimed. W przypadku decyzji pacjentów o leczeniu wspomaganym rozrodem w innej placówce, para otrzymuje szczegółowe informacje medyczne dzięki którym zostaje zachowana ciągłość leczenia. W ten sposób również eliminujemy jakąkolwiek zwłokę czasową.

Pary które ze względu na przekonania osobiste w tym religijne nie akceptują leczenia niepłodności metodami wspomaganego rozrodu (inseminacje, procedura InVitro), na ich życzenie kierujemy do placówki zajmującej się leczeniem metodą naprotechnologii. Doktorem współpracującym z CliniCare jest uznany w środowisku naprotechnolog, specjalista położnictwa i ginekologii Leszek Lachowicz.

Indukcja owulacji

Pacjentkom z zaburzeniami owulacji aplikujemy leki powodujące jej wywołanie. Rozpoczynamy leczenie na początku cyklu miesiączkowego. Podczas cyklu stymulowanego stosujemy monitorowanie cyklu oraz kontrolę poziomu hormonów. Konsekwencją stymulacji owulacji jest zwiększenie ryzyka ciąży mnogiej, dlatego niezwykle ważny jest staranny nadzór lekarza. Do stymulacji stosujemy klomifen oraz gonadotropiny. Dawka klomifenu jest stosowana proceduralnie, natomiast gonadotropiny dobierane indywidualnie. Dzięki temu ograniczamy powikłania w postaci OHSS zespołu hiperstymulacji jajników oraz ciąż mnogich.

Inseminacja domaciczna

Inseminacja domaczna IUI jest metodą wspomaganego rozrodu najmniej obciążająca dla organizmu kobiety, bezbolesną i relatywnie prostą technicznie. Zabieg polega na podaniu przez lekarza odpowiednio przygotowanych plemników do jamy macicy przy użyciu bardzo delikatnego cewnika. Najczęściej stosuje się go na cyklu stymulowanym, żeby zwiększyć szansę na ciążę. Inseminacje dla pacjentek CliniCare prowadzi wpółpracująca klinika ArtVimed. Wskazania to łagodny czynnik męski, endometrioza, niepłodnośc nieznanego pochodzenia. Procedurę prowadzi się nasieniem partnera lub nasieniem dawcy po uprzednim wykonaniu szeregu badań. Skutecznośc inseminacji wynosi około 10% przy prawidłowo zakwalifikowanych parach.

Zapłodnienie pozaustrojowe IVF

Metoda polega na zapłodnieniu komórki jajowej w warunkach laboratoryjnych pod mikroskopem – in vitro. Najpierw kobieta stosuje leki stymulujące wzrost pęcherzyków, kóre nastęnie zostają w znieczuleniu pobrane do dalszych działań. Równoczasowo mężczyzna oddaje nasienie lub zostaje wykorzystane nasienie mrożone. W dalszej kolejności izoluje się pojedynczy plemnik i przy użyciu narzędzi mikroskopowych wstrzykuje do komórki jajowej ICSI. W dalszej kolejności zapłodniona komórka jajowa – embrion, zostaje umieszczona w specjalnym inkubatorze i po kilku dniach podana domacicznie ET. Pacjentka dodatkowo otrzymuje leki na podtrzymanie ciąży.

Leczenie przyczynowe

W przypadku czynników niepłodności, które poddają się leczenie stosujemy leczenie polegające na ich usunięciu. Może być to np. wycięcie przegrody macicy, usunięcie mięśniaków, usunięcie polipa macicy lub uwolnienie zrostów okołojajowodowych. W przypadku zaburzeń hormonalnych ich skorygowanie oraz normalizacja masy ciała.

Naprotechnologia

Naprotechnologia jest metodą diagnozowania i leczenia niepłodności polegającą na prowadzeniu dokładnych obserwacji kobiecego organizmu i tworzeniu na tej podstawie indywidualnych wytycznych dla każdej pary. Opiera się na tzw. modelach płodności Creightona. Naprotechnologia wyklucza stosowanie niektórych metod leczenia niepłodności jak np. inseminacje domaciczne lub zapłodnienie pozaustrojowe. W świetle zaleceń Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii metody naprotechnologiczne są nierekomendowane, ale najnowsze doniesienia potwierdzają ich skuteczność u prawidłowo wyselekcjonowanych par.

U par w toku diagnostyki i leczenia niepłodności oraz poronień nawracających, oferujemy możliwość konsyliów wielospecjalistycznych ginekologa, endokrynologa, immunologa oraz urologa.

Cennik usług Umów wizytę 12 359 76 71