Przygotowanie do ciąży

W CliniCare zalecenia zawsze są spersonalizowane, ponieważ każda para ludzi planująca ciąże to osobna historia, która wymaga indywidualnego podejścia. Poniżej przedstawiamy jedynie ogólny schemat postępowania.

W ramach poradnictwa przedkoncepcyjnego w pierwszej kolejności lekarz ginekolog zbiera dokładny wywiad dotyczący przebytych oraz obecnych chorób ogólnoustrojowych u przyszłej mamy. Przedmiotem zainteresowania jest również historia rodzinna w zakresie występowania wad genetycznych i rozwojowych. Ustalenie  wystąpienia określonych zdarzeń w przeszłości zwanych czynnikami ryzyka, stanowi kluczowy element planowania przygotowania do ciąży oraz prowadzenia ciąży. Kolejne istotne informacje w wywiadzie dotyczą chorób ginekologicznych z uwzględnieniem wad rozwojowych, mięśniaków, zmian w przydatkach, przebytych zakażeń oraz leczenia niepłodności i ciąż utraconych. Ważny jest też sposób zakończenia poprzednich ciąż. W dalszej kolejności przyszła mama zostaje zbadana, przeprowadzone zostaje badanie USG ginekologiczne, USG piersi, w razie potrzeby wykonane badanie cytologiczne.

Standardowe zalecenia w okresie prokoncepcyjnym

• przyjmowania kwasu foliowego na co najmniej 2 miesiące przed planowaną ciążą
• wykonanie badań podstawowych
  • grupa krwi
  • morfologia
  • badanie ogólne moczu
  • badania w kierunku toksoplazmozy
  • badania w kierunku różyczki
• uzupełnienie szczepień ochronnych w razie braku przeciwciał
  • różyczka
  • WZW B
• badanie cytologiczne jeżeli nie było wykonane w ciągu ostatnich 6 miesięcy
• porada dietetyczna
• analiza stosowanych leków i ustalenia ewentualnej zmiany preparatów na bezpieczne w ciąży
• omówienie czynników ryzyka w miejscu pracy pacjentki
• pouczenie o konieczności unikania infekcji
• pouczenie o konieczności unikania podróży do odmiennych stref klimatycznych
• pouczenie o konieczności eliminacji używek
• zachęcamy do wypełnienia ankiety genetycznej na stronie www.be4pregnancy.pl i z wydrukowaną ankietą zgłosić się do CliniCare

W przypadku obecności chorób przewlekłych mogących powikłać ciążę, wskazana jest konsultacja specjalistyczna z danej dziedziny. W CliniCare dla naszych pacjentek dostępni są immunolog, alergolog, endokrynolog, internista, kardiolog, urolog i ortopeda.

Czynniki ryzyka rozpoznawane na podstawie wywiadu

• choroby układu krążenia
• choroby nerek
• choroby neurologiczne
• choroby wątroby
• cukrzyca
• zaburzenia krzepnięcia
• trombofilia
• zespół antyfosfolipidowy
• otyłość
• zakażenie wirusem HIV
• zakażenie wirusem HCV
• stan po leczeniu niepłodności
• stan po po co najmniej dwóch następujących po sobie poronieniach samoistnych
• stan po porodzie przedwczesnym
• uprzednie urodzenie dziecka martwego
• uprzednie uszkodzenie dziecka z urazem okołoporodowym
• przebyty poród noworodka o masie urodzeniowej ciała większej niż 4000 g  noworodka
• przebyty poród noworodka o masie urodzeniowej z bardzo małą lub ekstremalnie małą masą
• urodzeniową ciała
• ciąża wielopłodowa
• przebyte operacje macicy i dolnego odcinka układu rozrodczego
• przebyta powikłanie w postaci łożyska przodującego
• przebyta powikłanie w postaci przedwczesnego oddzielania się łożyska
• przebyte uszkodzenie dróg rodnych
• przebyta atonia macicy
• stan po krwotokach poporodowych
• stan po rzucawce
• przebyta choroba zatorowo-zakrzepowa
• przebyte wynicowanie macicy
  pierwsza ciążą poniżej 18. roku życia
• pierwsza ciąża powyżej 35. roku życia
  wieloródką powyżej 40. roku życia
• wieloródką po urodzeniu 4. dzieci 
  nadciśnienie tętnicze
• używanie środków odurzających, alkoholu lub nikotyny w okresie bezpośrednio poprzedzającym ciążę

Szczepienia w ciąży

Szczepionki przeciwskazane

• BCG
• japońskie zapalenie mózgu
• odra
• świnka
• różyczka
• ospa
• ospa wietrzna

Szczepionki które można podać w razie wskazań

• WZW typ A
• WZW typ B
• grypa
• zakażenie meningokokowe
• doustna szczepionka przeciw polio
• inaktywowana szczepionka przeciw polio
• wścieklizna
• tężec
• dur brzuszny
• żółta febra

USG w ciąży

kiedy wykonywać badania USG ciąży

• pierwsze badanie przed 10. tyg. ciąży
• badanie I trymestru między 11+0 a 13+6 tyg. ciąży
• badanie II trymestru między 18+0 a 22+0 tyg. ciąży
• badanie III trymestru między 28+0 a 32+0 tyg. ciąży
• badanie bliźniaków wykonujemy jak wymieniono powyżej, a ponadto
  • w ciąży dwukosmówkowej dwuowodniowej od 27. tyg. ciąży co 4 tygodnie
  • w ciąży jednokosmówkowej dwuowodniowej od 16. tyg. co 2 tygodnie (ocena wzrastania i cechy TTTS)
  • w ciąży jednoowodniowej od 16. tyg. co dwa tygodnie (ocena wzrastania)
  • w ciąży jednoowodniowej od 27. tyg. dwa razy w tygodniu (badanie dopplerowskie)
• badanie długości szyjki macicy między 18+0 a 22+0 tyg. ciąży
• inne badania wykonuje się ze wskazań lekarskich

USG ciąży do 10. tygodnia

USG ciąży wykonywane w pierwszych tygodniach życia dziecka ma na celu określenie szeregu niezwykle ważnych faktów. Powinno ono być wykonane optymalnie pomiędzy 6. a 10. tygodniem ciąży. Po potwierdzeniu ciąży dowolną metodą, ultrasonograficznie określamy między innymi: lokalizację ciąży, ilość maluszków w macicy, zaawansowanie ciąży wg USG, ocenę narządu rodnego oraz przydatków w tym jajników. W tym badaniu można między innymi wykluczyć ciążę pozamaciczną, współistnienie ciąży pozamacicznej i wewnątrzmacicznej czyli tzw. ciążę heterotopową oraz nieprawidłowe lokalizacje wewnątrzmaciczne jak: ciąża w ujściu jajowodu, ciąża szyjkowa oraz ciąża w bliźnie po cięciu cesarskim lub miomektomii. W przypadku bliźniaków, trojaczków lub co się skrajnie rzadko zdarza czworaczków określamy ilość łożysk i owodni. Jest to szczególnie istotne, ponieważ często nie można tych cech określić w dalszym czasie trwania ciąży. Dodatkowo, jeżeli maluszek jest dostatecznie duży można posłuchać bicia jego serduszka. Wykonanie tego badania przed 10 tyg. ciąży pozwala w sposób idealny zaplanować harmonogram dalszej opieki, ustalić częstość i terminy wizyt w tym badań USG genetycznych I i II trymestru.

USG genetyczne I trymestru ciąży

USG I trymestru jest pierwszym z trzech tzw. dużych badań w ciąży. Badanie przeprowadza się między 11. a 13+6. tyg. ciąży. Maluszek jest już na tyle duży, że ginekolog  może swobodnie przeprowadzić szereg pomiarów mających na celu ocenę ryzyka wad genetycznych, anatomicznych. U części pacjentek, gdzie maluszek jest dobrze widoczny, możliwa jest również ogólna ocena budowy serca. 

USG genetyczne II trymestru ciąży

Celem badania ultrasonograficznego II trymestru jest szczegółowa ocena narządów płodu pod kątem występowania wad wrodzonych. Ponadto badanie ma na celu określenie przybliżonego ciężaru dziecka płodu i potwierdzenie wieku ciążowego lub jego ustalenie jeśli nie był określony w I trymestrze ciąży. Wykonujemy to na podstawie parametrów biometrycznych czyli pomiarów wielkości poszczególnych części maluszka.

Koniecznie trzeba zaznaczyć, że zarówno ilość jak i osobnicza zmienność parametrów na podstawie których wiek ciążowy może być określony powoduje, że dokładność tej metody, w tym okresie ciąży jest obarczona błędem. W pierwszej połowie II trymestru, na podstawie pomiarów można oszacować wiek ciążowy z dokładnością ±10 dni.

USG III trymestru ciąży

Celem badania ultrasonograficznego III trymestru jest powtórna ocena narządów płodu pod kątem występowania wad wrodzonych. Niestety im dziecko większe, jego kostki są wysycone coraz bardziej wapniem, co znacznie ogranicza możliwości diagnostyki USG. W związku z tym niejednokrotnie nie jest możliwe wykonanie badania w pełnym zakresie. Stąd też należy podkreślić wartość zgłoszenia się do nas na badanie USG w II trymetrze ciąży. Ponadto badanie ma na celu określenie przybliżonego ciężaru dziecka płodu i potwierdzenie wieku ciążowego lub jego ustalenie jeśli nie był określony w I i II trymestrze ciąży. Wykonujemy to na podstawie parametrów biometrycznych czyli pomiarów wielkości poszczególnych części maluszka.

Koniecznie trzeba zaznaczyć, że zarówno ilość jak i osobnicza zmienność parametrów na podstawie których wiek ciążowy może być określony powoduje, że dokładność tej metody, w tym okresie ciąży jest obarczona błędem. W III trymestrze ciąży przeciętny rozrzut szacunkowej oceny wieku ciążowego to aż ± 21 dni.

Jeszcze więcej treści na temat badań USG w ciąży znajdą Państwo w dziale oferty pracownia USG w zakładkach poświęconych poszczególnym badaniom. Są tam galerie zdjęć i filmów oraz szczegółowo opisane wykonywane pomiary.

Definicje

O badaniach genetycznych w ciąży mówi się bardzo dużo, ale często ich istota nie jest w peł‚ni zrozumiał‚a dla przyszł‚ych rodziców. Na początek kluczowa jest znajomość definicji dla wł‚aściwego zrozumienia tematu.

Choroby genetyczne

Są to choroby, które powstają w następstwie uszkodzenia genów. Mogą one mieć charakter rozległ‚ych uszkodzeń materiał‚u genetycznego, wtedy nazywamy je aberracjami chromosomowymi. Jeżeli dotyczą pojedynczych genów, wtedy mówimy o mutacjach punktowych. Przykł‚adami aberracji chromosomowych są: zespół‚ Downa, kiedy występuje dodatkowy chromosom 21 lub zespół‚ Patau, kiedy obserwujemy dodatkowy chromosom 13. Przykł‚adami mutacji punktowych są: dystrofia mięśniowa Duchenne’a lub mukowiscydoza.

Badania prenatalne

To wszystkie badania dziecka, które wykonujemy w okresie ciąży. Sł‚owo „prenatalne” oznacza „przed narodzinami”. Najczęściej jednak to określenie pojawia się w kontekście diagnostyki genetycznej.

Badania prenatalne genetyczne nieinwazyjne

Są to wszystkie badania, które wykonujemy bez ingerowania w środowisko życia dziecka, a które mają na celu określić ryzyko wystąpienia choroby genetycznej. Należą do nich: USG genetyczne, test podwójny (oznaczenie poziomu PAPP-A i wolnej podjednostki beta-HCG u mamy), test potrójny (oznaczenie poziomu AFP, podjednostki beta-HCG i estriolu u mamy); testy o wysokiej czuł‚ości NIPT i NIFTY (wykonywane z próbki krwi mamy). O badaniach biochemicznych i testach wysokiej czułości więcej przeczytają Państwo w kolejnych blokach merytorycznych. Badania nieinwazyjne, nie dają 100% pewności czy dziecko jest zdrowe czy chore. Pozwalają natomiast określić matematycznie, jakie jest prawdopodobień„stwo jednej z trzech gł‚ównych aberracji chromosomalnych, tj. zespoł‚u Downa, Edwardsa i Patau. Dla przykłądu jeżeli wynik testu wynosi 1:15 oznacza to, że w grupie 15 ciąż o takim samym wyniku badania, urodzi się 1 dzieciaczek chory i 14 dzieci zdrowych, ale nie wiemy który konkretnie będzie chory. Na podstawie badania USG, można również podejrzewać inne choroby genetyczne, lecz bez możliwości liczbowego określenia ich ryzyka.

Badania prenatalne genetyczne inwazyjne

Są to badania wykonywane z naruszeniem środowiska życia dziecka, które mają na celu rozpoznanie obecności choroby genetycznej. Zaliczamy do nich: amniopunkcję, biopsję kosmówki i kordocentezę. Wszystkie te badania polegają na wprowadzeniu igł‚y do macicy przez brzuch mamy lub cewnika przez szyjkę macicy i pobraniu komórek do badania. Komórki mogą pochodzić z pł‚ynu owodniowego, ł‚ożyska lub krwi dziecka. Używając materiał‚u genetycznego z pobranych komórek, wykonuje się badanie kariotypu oraz w razie wskazń„ można wykonać badania obecności okoł‚o 200 mutacji punktowych. Badania inwazyjne dają nam 100% pewności czy dziecko jest zdrowe czy chore w zakresie aberracji chromosomalnych oraz w zakresie badanych mutacji punktowych Wszystkie badania inwazyjne, wiążą się z ryzykiem utraty ciąży. Częstość poronienia po zabiegu wynosi od 0,5 do 2,0%, czyli od 1 na 200 ciąż do 1 na 50 ciąż.

Badanie kariotypu, cytogenetyczne

Jest to badanie materiał‚u genetycznego w pobranych komórkach dziecka, które pozwala określić uszkodzenia o typie aberracji chromosomowych. Badanie kariotypu nie sł‚uży do oceny mutacji punktowych.

USG genetyczne

USG genetyczne jest jednym z elementów badania USG ciąży w I i II trymestrze. Polega ono na poszukiwaniu takich cech w budowie dziecka, które występują częściej u dzieci z chorobami genetycznymi, niż u dzieci zdrowych. W badaniu I trymestru dwa dominujące elementy oceny, które mają związek z ryzykiem genetycznym to pomiar przeziernoś›ci karkowej (NT) oraz ocena uwapnienia (widoczności) koś›ci nosowej (NB). W razie wskazań i możliwości technicznych (rozumianych jako czytelność obrazu i położenie maluszka) ocenia się™ dodatkowo przepł‚yw w przewodzie źylnym oraz przepływ przez zastawkę™ trójdzielną… serca dziecka. Przezierność karkowa jest to określenie gruboś›ci płynu zgromadzonego pod skórą na karku dziecka. Im grubość płynu większa tym wię™ksze prawdopodobieńśtwo, że dziecko ma chorobę™ genetyczną…. Przykładowo: wśród dzieci o NT 3 mm, zespół Downa będzie występować‚ 3 razy częściej niż u dzieci z NT < 2,5 mm, wśród dzieci o NT 4 mm, zespół Downa będzie występować‚ 18 razy częściej niż u dzieci z NT < 2,5 mm, a wśród dzieci o NT 5 mm, zespół Downa będzie występowa悂 28 razy częściej niż u dzieci z NT < 2,5 mm Niezależnie od gruboś›ci przezierności karkowej NT, dzieciaczek może się urodzić zarówno zdrowy jak i chory. Kość‡ nosowa jest widoczna w badaniu USG u 97% dzieciaczków zdrowych i u 60% z zespoł‚em Downa. Oznacza to, że brak widoczności kości nosowej dużo częściej dotyczy dzieci chorych niż zdrowych, ale zarówno widoczna, jak i niewidoczna kość nosowa nie przesądzają o zdrowiu lub chorobie dziecka. Na podstawie tego badania, nie możemy powiedzieć rodzicom, czy dziecko jest zdrowe czy chore. Możemy jedynie określić, czy ryzyko choroby jest duże czy małe i ułatwić im podjęcie decyzji o ewentualnych dalszych badaniach (testy NIPT, NIFTY lub diagnostyka inwazyjna, np. amniopunkcja). Ocena ryzyka genetycznego w II trymestrze jest znacznie trudniejsza i mniej precyzyjna niż w I trymestrze. Obejmuje ona poszukiwanie ponad 40 cech w budowie dziecka. Cechy te nazywamy markerami chorób genetycznych. Zaliczają… się do nich również niektóre wady anatomiczne np. wady serca, kończyn lub ukł‚adu moczowego.

Testy biochemiczne

Test podwójny i test potrójny zwane testami biochemicznymi, należą… do grupy badań„ nieinwazyjnych. Polegają… na jednoczesnej ocenie stężenia różnych substancji chemicznych we krwi mamy. Okreś›lenie podwójny i potrójny pochodzą… od ilości oznaczanych substancji.

Test podwójny

W teście podwójnym są… to dwie substancje: biał‚ko PAPP-A i wolna podjednostka beta-HCG, natomiast w teście potrójnym trzy: beta-HCG, AFP i wolny estriol (uE3). Poza wymienionymi jest jeszcze możliwy do wykonania test poczwórny, gdzie oznaczamy stężenia AFP, beta-hCG, wolnego estriolu i inhibiny A. W praktyce jednak nie jest on wykonywany. Trzy aberracje chromosomalne, których ryzyko można ocenić‡ w testach biochemicznych to: zespół‚ Downa – trisomia 21 chromosomu (czyli u dziecka jest dodatkowy chromosom 21), zespół‚ Edwardsa – trisomia 18 chromosomu, zespół‚ Pataua – trisomia 13 chromosomu. Test podwójny (zwyczajowo test PAPP-A)., jest wykonywany w tym samym czasie co USG genetyczne, czyli pomiędzy 11. a 14. tygodniem cią…ży. Interpretacja testu polega na porównaniu uzyskanych wyników u badanej pacjentki z wynikami uzyskiwanymi u mam dzieci zdrowych. W cią…żach z maluszkiem chorym na zespół‚ Downa, poziom PAPP-A jest obniżony, a wolna podjednostka beta hCG jest podwyższona. W cią…żach z zespoł‚em Edwardsa i zespoł‚em Pataua, stężenia PAPP-A i beta-hCG są… obniżone. W praktyce ocena wyników testu podwójnego jest wykonywana ł‚ą…cznie z wynikiem USG genetycznego.

Test potrójny

Jest wykonywany w przedziale pomiędzy 17. a 20. tygodniem cią…ży. Interpretacji testu dokonuje się analogicznie jak w teście podwójnym. W przypadku dziecka chorego na zespół‚ Downa, dochodzi do obniżenia stężenia AFP i estriolu oraz podwyższenia stężenia beta hCG. W przypadku zespoł‚u Edwardsa, dochodzi do obniżenia stężeń AFP, estriolu, oraz beta-hCG. Test ten jest mniej czuł‚y od testu podwójnego interpretowanego ł‚ą…cznie z USG genetycznym, więc zalecamy go niemal wył‚ą…cznie u pacjentek, które nie dokonał‚y oceny ryzyka genetycznego w I trymetrze cią…ży. Dla oceny matematycznej ryzyka choroby, lekarz zapyta dodatkowo mamę między innymi o wiek, ciężar ciał‚a, palenie tytoniu, cukrzycę, sposób zapł‚odnienia. Szczere odpowiedzi są… tu niezwykle istotne, ponieważ wpł‚ywają… na interpretację wyników. Testy podwójny i potrójny, tak jak wszystkie badania nieinwazyjne, nie dają… możliwości stwierdzenia czy dzieciaczek jest zdrowy czy chory. Informują… jedynie czy ryzyko choroby jest duże czy mał‚e. Uwaga: zwracamy uwagę wszystkich mam w cią…ży, że normy które odczytacie z wyników odbieranych z laboratorium, są… podane dla osób nie będą…cych w cią…ży. Nie należy zatem samodzielnie wycią…gać‡ wniosków, ponieważ będziecie się niepotrzebnie martwć‡. Lekarz, do interpretacji wyników używa specjalnego oprogramowania. Opisane powyżej badania można wykonać bez specjalnego przygotowania w CliniCare w godzinach pracy punktu pobrań.

Testy wolnego DNA płodowego

Testy genetyczne nieinwazyjne NIPT, NIFTY, Harmony pozwalają… określić obecność aberracji chromosomalnych u dziecka z bardzo wysoką dokładnością, ale bez ryzyka utraty cią…ży. Łą…czą… zatem peł‚ne bezpieczeństwo maluszka w trakcie badania, z bardzo dobrą… wykrywalnością. Nazwy testów, NIPT, NIFTY, Harmony test, to nazwy badania wolnego DNA płodowego metodą sekwencjonowania oferowanego przez różne laboratoria. Są… nazwami handlowymi testów. 

Dane o dokładności testów z niezależnych badań naukowych
– czułość dla zespółu Downa 99%
– fałszywie dodatni 0,2%
– czułość dla zespołu Edwardsa 99%
– czułość dla zespołu Patau 79-92%
– fałszywie dodatnie 1%

Zasada działania

Istota testu polega na ocenie „wolnego DNA”, czyli DNA pozakomórkowego we krwi mamy. DNA dziecka stanowi kilka procent „wolnego DNA” u pacjentki. Optymalnie gdy jest go powyżej 6%. Obecność DNA płodowego wynika z jego uwalniania przez ł‚ożysko. Przy użyciu specjalnych urzą…dzeń do sekwencjonowania DNA dokonuje się kalkulacji proporcji chromosomów i na tej podstawie ustala się prawdopodobieństwo poszukiwanych schorzeń. Wykonanie testu u pacjentki ogranicza się do umiejętnego pobrania okoł‚o 20 ml krwi z żył‚y bez koniecznoś›ci specjalnego przygotowania. Następnie zabezpieczona próbka krwi jest wysył‚ana do laboratorium, gdzie jest przeprowadzana analiza genetyczna. Badanie można wykonać od 12 tyg. do końca cią…ży.

Interpretacja

Wynik w testach nieinwazyjnych jest określany jako „wysokie ryzyko” lub „niskie ryzyko”. Wysokie ryzyko oznacza, że maluszek niemal na pewno cierpi na chorobę genetyczną…. Wyniki fał‚szywie dodatnie dotyczą… 0,2%. Oznacza to, że wśród 1000 dzieci z „wysokim ryzykiem” 2 okażą… się zdrowe, a pozostał‚e uzyskały prawidłową diagnozę. Niskie ryzyko oznacza, że dziecko niemal na pewno nie ma aberracji chromosomalnych. Wyniki fał‚szywie ujemne, czyli takie, gdzie maluszek chory zostaje oznaczony jako zdrowy, są rzadkie i dotyczą ok. 1% chorych. Ograniczenia badania. Niektóre sytuacje mogą ograniczyć wiarygodność testów neiinwazyjnych, należą… do nich: stan po przebytym przeszczepie narzą…dów, mama, która jest nosicielem chromosomalnej aneuploidii, chimerii, mikrodelecji i mikroduplikacji, stan po terapii komórkami macierzystymi lub transfuzja krwi u pacjentki w cią…gu ostatnich 6 miesięcy. Ponadto testy mogą… nie wykryć mozaikowej aberracji chromosomalnej u maluszka. 

Ważne informacje

• Testy wolnego DNA płodowego nie zastępują badania kariotypu płodu z biopsji kosmówki, amniopunkcji, kordocentezy i wymagają potwierdzenia badaniem inwazyjnym
• Ograniczeniem czułości są patologie przebiegające ze zmniejszoną masą łożyska, której biochemicznym odwzorowaniem są bardzo niskie poziomy PAPP-A
• Ograniczeniem testu jest mały odsetek płodowego DNA, który między innymi obserwuje się u kobiet z nadwagą
• Badanie wolnego DNA płodowego NIE ZASTĘPUJE  badania USG. Choroby przebiegające z nieprawidłowościami w badaniu USG są dużo częstsze niż możliwe do wykrycia w testach wolnego DNA płodowego.  

W kolejnym dziale przeczytają Państwo więcej o teście NIFTY.

test NIFTY

To nieinwazyjny, genetyczny test prenatalny nowej generacji, który określa ryzyko trisomii chromosomów 21, 18 i 13 płodu (zespół Downa, Edwardsa i Patau), zaburzeń liczby chromosomów płci oraz kilkunastu zespołów wad wrodzonych, spowodowanych innymi nieprawidłowościami chromosomowymi.

Do przeprowadzenia badania potrzebna jest tylko mała próbka krwi ciężarnej. Test polega na izolacji DNA dziecka znajdującego się we krwi matki, a następnie analizie tego DNA za pomocą technik sekwencjonowania nowej generacji. Wykrywalność badania przewyższa 99,5%. Dzięki niemu wiele przyszłych mam może uniknąć badań inwazyjnych (w tym amniopunkcji), których tak bardzo się obawiają.

Test NIFTY™ jest w całości wykonywany w Polsce, w nowym laboratorium firmy Genomed S.A i posiada europejski certyfikat CE IVD. NIFTY™ jest najdokładniejszym i najbardziej wiarygodnym nieinwazyjnym, genetycznym testem prenatalnym, co potwierdzają liczne publikacje naukowe oraz ponad 1.000.000 pacjentek na całym świecie, które wykonały test NIFTY™.

Test NIFTY™ jest dostępny w nowej, rozszerzonej wersji. dzięki czemu możliwe jest zbadanie 18 różnych zespołów wad wrodzonych oraz określenie płci dziecka:

ZALETY TESTU NIFTY™

KTO POWINIEN WYKONAĆ BADANIE NIFTY™

Badanie NIFTY™ można wykonać także w przypadku ciąży bliźniaczej, po zapłodnieniu in vitro i u biorczyni komórki jajowej. 

DLACZEGO TEST NIFTY™

Obecnie dostępnych jest wiele możliwości badań prenatalnych. Diagnostyka inwazyjna, np. aminopunkcja, czy biopsja kosmówki (CVS) są dokładne, ale niosą ze sobą 0,5-2% ryzyko poronienia. Tradycyjne nieinwazyjne badania przesiewowe charakteryzują się niską skutecznością i wysokim ryzykiem wyników fałszywie pozytywnych. Nieinwazyjny, przesiewowy test prenatalny typu NIPT, taki jak NIFTY™, ze wskaźnikiem wyników fałszywie pozytywnych na poziomie tylko 0,05%, pozwala zmniejszyć stukrotnie liczbę kobiet, które muszą zrobić badania inwazyjne.

JAK DZIAŁA TEST NIFTY™

Cząsteczki wolnego, pozakomórkowego DNA (cfDNA) to małe fragmenty DNA, które krążą we krwi. Podczas ciąży fragmenty DNA pochodzące zarówno od matki, jak i od płodu są obecne w krwiobiegu ciężarnej. Podczas badania NIFTY™  zostanie wykryte niezrównoważenie genomu płodu, wynikające z nadmiaru lub niedoboru chromosomów.

Jak wykonać test NIFTY™ 

Do testu NIFTY™ pobiera się 10 ml krwi żylnej podobnie jak w przypadku prostych badań biochemicznych. Pobranie nastąpi podczas wizyty w CliniCare. Pacjentka nie musi być na czczo. Test NIFTY™ jest dostępny od 10. tygodnia ciąży. Wynik będzie dostępny po około 9 dniach od pobrania. Do badania NIFTY™ nie trzeba się specjalnie przygotowywać i nie trzeba być na czczo.

Jakość i Bezpieczeństwo

Test NIFTY™ jest w całości wykonywany w Polsce, w nowym laboratorium firmy Genomed S.A i posiada europejski certyfikat EC Certificate. Laboratorium diagnostyki genetycznej Genomed S.A. (laboratorium NZOZ Genomed) uzyskało najwyższą liczbę rekomendacji spośród laboratoriów prywatnych w rankingu laboratoriów wykonujących badania genetyczne w Polsce. Należy do Sieci Laboratoriów Referencyjnych Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka i jest wpisane na listę laboratoriów prowadzoną przez Krajową Izbę Diagnostów Laboratoryjnych. Uzyskało międzynarodowe certyfikaty EMQN (European Molecular Quality Network) oraz Cystic Fibrosis Network, poświadczające wysoką jakość usług. Gwarantuje pacjentom najwyższy poziom usług i bezpieczeństwo.

• Pobrane próbki pozostają na terenie Polski.
• Dane pacjentów posiadają najwyższej jakości zabezpieczenia.
• Wynik testu wydawany jest w języku polskim, sygnowany podpisem uprawnionego diagnosty laboratoryjnego.

Publikacje naukowe

Na początku 2015 r. opublikowano w “New England Journal of Medicine” wyniki badania oceniającego skuteczność testu NIFTY™, przeprowadzonego na grupie 147 000 ciężarnych. To największe jak do tej pory badanie wśród testów typu NIPT.

W przypadku nieprawidłowego (pozytywnego) wyniku testu NIFTY™ w zakresie trisomii 21, 18 lub 13, firma Genomed S.A zapewni wykonanie na własny koszt badania genetycznego porównawczej hybrydyzacji genomowej do macierzy (aCGH) z materiału pobranego inwazyjnie. Alternatywnie firma zwróci koszt wykonania odpłatnego badania inwazyjnego, np. amniopunkcji, do kwoty 1200 PLN.

Badanie kardiotokograficzne KTG

Badanie KTG jest to jedno z podstawowych badań w położnictwie znajdujące zastosowanie w III trymestrze ciąży. Pozwala ono monitorować czynność serca dziecka oraz czynność skurczową mięśnia macicy. Typowo w ciąży fizjologicznej wykonuje się go okołoporodowo i śródporodowo.

Kardiotokografia poza standardowym wykorzystaniem okołoporodowym i śródporodowym zlecana jest również, gdy przyszła mama nie odczuwa lub znacznie słabiej czuje ruchy dziecka. Ginekolog zleca badanie KTG także po krwawieniach i urazach  brzuszka oraz w ciążach patologicznych, np. w nadciśnieniu lub cukrzycy.

W trakcie badania położna umieszcza nad macicą dwa czujniki z których jeden mierzy tętno dziecka, a drugi rejestruje czynność skurczową mięśnia macicy. Wynik badania zwykle jest drukowany. Czas trwania badania wynosi od 20 do 90 minut, zwykle około 30 minut. Najczęściej przeprowadza się go na lewym boku w celu ograniczenia ryzyka zespołu żyły głównej dolnej.

Test OCT

Test stresowy (test oksytocynowy) może być zlecony w przypadku nieprawidłowego lub niejednoznacznego wyniku badania KTG. Polega on na powtórzeniu zapisu KTG podczas podawania dożylnie niewielkiej ilości roztworu oksytocyny. Zawsze wykonuje się go w warunkach sali porodowej.  

Interpretacja badania KTG

W odróżnieniu od autorów innych stron internetowych nie podajemy zasad interpretacji badania KTG. Wbrew pozorom jest to czynność trudna wymagająca specjalistycznej wiedzy oraz doświadczenia. Problematyce odczytu badania KTG poświęcone są grube książki i liczne prace naukowe. Przedstawienie nawet ogólnych zasad mogłoby narazić część par na niepotrzebny stres lub skłonić do zaniechania zleconej przez lekarza diagnostyki uzupełniającej. W tym zakresie rekomendujemy zaufanie do informacji uzyskanych od swojego lekarza lub zapraszamy do CliniCare celem uzyskania drugiej opinii.

Badanie KTG w CliniCare

KTG w naszej placówce wykonujemy na nowoczesnym aparacie Oxford. Standardowo rozszerzamy go o analizę komputerową, co zwiększa istotnie ilość uzyskiwanych informacji i pozwala podejmować znacznie lepsze decyzje lekarskie.

Poród

Przygotowanie do porodu przed przyjęciem do szpitala

Kiedy zbliża się trzeci trymestr warto zacząć się przygotowywać do porodu, aby zmniejszyć ilość sytuacji które mogą zaskoczyć.

• Regularne ćwiczenia fizyczne przy braku przeciwwskazań zapewnią łagodniejszy przebieg porodu oraz powrót do formy, w CliniCare można uzyskać poradę fizjoterapeuty wraz z nauką prawidłowej techniki ćwiczenia. Można również korzystać z oferty klubów sportowych z programami przygotowanymi specjalnie dla Pań w ciąży
• Masaż krocza wykonywany codziennie przez ostatnie 3 miesiące zmniejsza ryzyko urazów oraz częstość wskazań do nacięcia krocza przy porodzie
• Należy spakować rzeczy do szpitala. Część szpitali na swoich stronach internetowych prezentuje proponowane listy produktów
• Zachęcamy aby świadomie wybrać szpital. Powinien wzbudzać zaufanie oraz dysponować odpowiednim zapleczem diagnostycznym. Obecnie większość szpitali oferuje możliwość zapoznania się z blokiem porodowym i oddziałem położniczym. W sytuacjach budzących podejrzenie zagrożenia maluszka należy jechać do najbliższego szpitala

Objawy porodu

objawy zbliżającego się porodu

• obniżenie się brzucha, nawet jeśli u części kobiet nie widać tego wyraźnie, to zwykle można ten objaw rozpoznać po łatwiejszym oddychaniu
• zwiększone parcie na pęcherz i potrzebę częstszego oddawania moczu, może się zdarzyć mimowolny upływ moczu
• skurcze nieregularne, sporadyczne o nierównym natężeniu, czyli skurcze przepowiadające
• odejście czopa śluzowego

objawy rozpoczynającego się porodu

• skurcze regularne, nasilające się, co 10 minut albo częściej
• skurcze nie ograniczają się pod wpływem chodzenia lub leżenia
• towarzysząca skurczom krwisto podbarwiona wydzielina pochwowa
• pęknięcie pęcherza płodowego

Pierwszy okres porodu

W pierwszym okresie porodu dochodzi do pojawienia się regularnej czynności skurczowej mięśnia macicy. Z czasem skurcze się nasilają i stają się coraz częstsze. W końcowym okresie tej cześć porodu mogą być nawet co 2 minuty. W trakcie skurczów macicy dochodzi do skracania szyjki macicy i rozwierania jej ujścia. W trakcie I okresu porodu może dojść do odpłynięcia płynu owodniowego, ale u części kobiet pęcherz płodowy jest utrzymany do końca drugiego okresu porodu, a u części dochodzi do jego pęknięcia jeszcze przed porodem. W tym drugim wypadku należy zgłosić się do Szpitala. 

Pierwszy okres porodu trwa do czasu, gdy rozwarcie szyjki macicy osiągnie 10 cm. W tym czasie dziecko wstawia się do wchodu miednicy, przyciąga kończyny do tułowia i dochodzi do przygięcia główki do klatki piersiowej. Pierwszy okres porodu trwa od 6 do 18 godzin. Jest to indywidualnie uwarunkowane. Zwykle w kolejnych porodach jest coraz krótszy. Korzystne dla przebiegu porodu jest utrzymywanie rodzącej w aktywności fizycznej, dobrze robi korzystanie z piłki porodowej. Całkowicie normalnym w tym etapie porodu są zmienne emocje u rodzącej. Ważne zatem jest odpowiednie wsparcie od położnej i osoby bliskiej jeśli jest przy porodzie.

Drugi okres porodu

Drugi okres porodu zaczyna się od pełnego rozwarcia szyjki macicy i trwa w skrajnym przypadku od kilku minut do 2 godzin. Najczęściej 30 do 60 minut. U pań, które rodzą kolejny raz druga faza porodu trwa zwykle krócej. Maluszek jest wypychany z macicy przez kanał rodny poprzez skurcze macicy oraz parcie rodzącej. Podczas wypierania dziecka ważne jest stosowanie się do poleceń lekarza oraz położnej. U części kobiet konieczne jest nacięcie krocza, ale decyzja zapada w końcowej części tego okresu porodu. Po porodzie dziecko jest badane przez neonatologa. Dokonuje się pomiarów masy i długości oraz przyznaje punkty Apgar.  7 lub więcej punktów nie powinno niepokoić rodziców, a 9 lub 10 to doskonały wynik.

Trzeci okres porodu

Trzeci okres to rodzenie łożyska i błony płodowych.. Kobieta odczuwa potrzebę parcia, ale znacznie mniejszą niż w drugim okresie. Łożysko musi być w całości usunięte, dlatego położna z lekarzem sprawdzają czy jest ono kompletne.

Czwarty okres porodu

Ostatnia faza porodu to okres obserwacji mamy i dziecka na sali porodowej. Trwa on rutynowo 2 godziny. Pracownicy bloku porodowego kontrolują obkurczanie się macicy i uczą karmienia. Zachęcamy również do kangurowania, czyli ułożenia dziecka na brzuchu mamy i kontakt ciałem do ciała.

Cięcie cesarskie planowe

Dzień poprzedzający cięcie cesarskie

W zależności od specyfiki oddziału pacjentka jest przyjmowana do szpitala w dniu cięcia lub w dniu poprzedzającym. Do szpitala należy zabrać dokument tożsamości ze zdjęciem, kartę ciąży oraz wyniki badań. Zakres wymaganych badań określa szpital, natomiast zawsze jest wymagany oryginał grupy krwi oraz wyniki posiewów w kierunku paciorkowców GBS. Należy też spakować wyprawkę dla dziecka i swoje rzeczy. Na 6 godzin przed zabiegiem przyszła mama musi być na czczo, czyli nie jeść i nie pić niczego. Warto też ogolić owłosienie wzgórka łonowego.

Przygotowanie do zabiegu

Zabiegi operacyjne w tym cięcia cesarskie planowe zazwyczaj odbywają się w godzinach przedpołudniowych. Przed zabiegiem pielęgniarka lub położna wykona zapis KTG maluszka, zmierzy ciśnienie i temperaturę pacjentki oraz założy do żyły wenflon. Standardem jest też kroplówka nawadniająca. Po takim przygotowaniu pacjentka zostaje przewieziona na blok operacyjny. 

Znieczulenie

Za znieczulenie odpowiada anestezjolog. Decyzję o rodzaju znieczulenia również podejmuje anestezjolog w porozumieniu z ginekologiem. Najczęściej stosuje się znieczulenie podpajęczynówkowe. Polega na wkłuciu cienkiej igły między 3. a 4. krąg lędźwiowy i podaniu leków które powodują zatrzymują przewodzenie bólu, ale też impulsów do mięśni. Wkłucie nie boli, ale może powodować krótkotrwały dyskomfort. Kiedy znieczulenie zacznie działać ginekolog rozpoczyna operację. 

Operacja cięcia cesarskiego

Podczas operacji cięcia cesarskiego zawsze jest obecnych dwóch ginekologów którzy wraz z anestezjologiem i dwiema pielęgniarkami stanowią zespół operacyjny. W znieczuleniu podpajęczynówkowym pacjentka pozostaje świadoma i swobodnie może rozmawiać z lekarzem oraz bardzo często dzięki temu ma szansę przywitać się z maluszkiem zaraz po wydobyciu i opatuleniu. Przed rozpoczęciem zabiegu cięcia brzuszek zostanie odkażony specjalnym preparatem. Jest on kolorowy, najczęściej pomarańczowy, żeby było widać która okolica została odkażona. Następnie aby zabezpieczyć organizm przed dostępem bakterii pole operacyjne zostaje obłożone chustami operacyjnymi.  Po nacięciu powłok, pomimo że nie czuć bólu, może być odczuwalny dotyk lub uczucie pociągania. Najczęściej jest stosowane cięcie poprzeczne, na odcinku 15 cm tuż ponad linią włosów. Po otwarciu brzuszka, maluszek zostaje wyciągnięty, a lekarze przystępują do szycia poszczególnych warstw ciała. W tym czasie dzieciaczek jest obserwowany na oddziale noworodkowym. Po zakończeniu operacji świeżo upieczona mama jest przewożona na odcinek pooperacyjny.

Powrót do sprawności po cięciu cesarskim

Uruchomienie
Po znieczuleniu podpajęczynówkowym zaleca się pozycję leżącą optymalnie bez unoszenia głowy, przez 24 godziny, by ograniczyć ryzyko wystąpienia bólu. To rzadkie, ale bardzo uciążliwe powikłanie. Kiedy opiekujący się pacjentką lekarz uzna za właściwe położna pomoże ci usiąść. Pierwsze kroki są bolesne, ale dolegliwości szybko ustępują.

Toaleta
Kiedy już pacjentka stoi i chodzi, woda nie zaszkodzi. Zalecamy jednak stosowanie kosmetyków bezzapachowych i bez dodatku alkoholu. Zwykłe mydło sprawdza się najlepiej. W szpitalu w kabinie prysznicowej jest dzwonek alarmowy, więc można czuć się bezpiecznie. 

Odchody
Po cięciu cesarskim nie występują obrażenia krocza. Odchody z macicy natomiast występują jak po każdym porodzie. Najczęściej są bardziej skąpe, bardziej krwiste i utrzymują się krócej niż po porodzie.

Pielęgnacja rany
Rana powłok najczęściej goi się szybko, ale warto dobrać ubranie w taki sposób, aby nie uciskało jej bezpośrednio. Blizna może dawać dolegliwości, które stopniowo maleją, ale mogą się utrzymywać do kilku tygodni. Jeżeli użyto szwów niewchłanialnych usuwa się je zwykle w 5 dobie po cięciu cesarskim. W razie zaczerwienienia rany, jej obrzęku, nasilania bolesności lub sączenia z niej wydzieliny, należy skonsultować się z lekarzem.Konsultacja jest również niezbędna w razie gorączki.  Po miesiącu rana nie powinna dawać już żadnych dolegliwości. Objawem który utrzymuje się najdłużej są zaburzenia czucia wokół rany.

Kolejna ciąża
Za bezpieczny okres czasu uważa się rok odstępu od cięcia cesarskiego do kolejnej ciąży. Drogą cięcia cesarskiego bez drastycznych komplikacji zdrowotnych można urodzić 3–4 dzieci. Po cięciu cesarskim jest możliwy poród drogami natury. Należy jednak spełnić określone warunki zdrowotne. 

Cięcie cesarskie ze wskazań nieplanowych

Cięcie cesarskie ze wskazań nieplanowych wykonuje się w sytuacji, gry kontynuacja porodu mogłaby stanowić zagrożenie dla życia mamy lub dziecka. Różnice polegają na tym, że dużo częściej wykonuje się je w znieczuleniach ogólnych oraz często nie jest zachowany bezpieczny odstęp od ostatniego posiłku co zwiększa ryzyko powikłań. Trzeba jednak pamiętać, że jest to sytuacja ratowania życia i kierujemy się zasadą mniejszego zła.

Czy lepsze jest cięcie cesarskie czy poród drogami natury?

Odpowiedzi na to pytanie udziela lekarz dla konkretnej pary ludzi, jaką stanowi ciężarna mama i jej dziecko w brzuszku. Lekarze są zobowiązani poinformować pacjentkę o plusach i minusach każdego z rozwiązań. Również należy wysłuchać opinii pacjentki, i jeżeli nie jest to sprzeczne z zasadami sztuki medycznej, uwzględnić jej oczekiwania. Przy doborze sposobu zakończenia ciąży, kierujemy się następującymi zasadami. Jeżeli mama jest zdrowa, ma niskie ryzyko ciążowe, budowa narządu rodnego i miednicy jest prawidłowa oraz dziecko jest zdrowe i prawidłowo ułożone, wtedy zdecydowanie korzystniejszy jest poród drogami natury. Taka sytuacja dotyczy większości przyszłych mam. Jeśli w trakcie porodu drogami natury wystąpią komplikacje np. poród nie postępuje lub są zaburzenia pracy serduszka dziecka, niemal zawsze można przerwać poród i wykonać cięcie cesarskie, ewentualnie można ukończyć poród zabiegowo. Jeżeli ciężarna cierpi na choroby, które mogą się nasilić wskutek porodu, ewentualnie stanowić zagrożenie, np. niektóre choroby oczu, serca lub kręgosłupa, wtedy właściwym rozwiązaniem będzie cięcie cesarskie. Jeżeli jest znany przed porodem problem po stronie maluszka, np. jest w położeniu pośladkowym, a jest to pierwsza ciąża pacjentki lub dziecko jest bardzo duże, albo ryzyko ciążowe jest bardzo wysokie wtedy lepiej jest wykonać cięcie cesarskie. Są również sytuacje, kiedy nie ma jednoznacznej odpowiedzi, np. pacjentka już kiedyś miała cięcie cesarskie, a bierze pod uwagę poród drogami natury, wtedy obowiązują nas dodatkowe badania, aby podjąć najlepszą decyzję. Przy wyborze proponowanego sposobu zakończenia ciąży musimy pamiętać, że zarówno poród jak i cięcie cesarskie niosą za sobą i korzyści i ryzyka, zarówno dla mamy jak i dziecka. Stąd też konieczność omówienia i rozważenia obu wariantów postępowania w sposób indywidualny. Ostateczną decyzję o sposobie zakończenia ciąży, podejmuje w porozumieniu z pacjentką i za jej zgodą lekarz Oddziału Położniczego z Blokiem Porodowym, ponieważ to on odpowiada za bezpieczeństwo Mamy i Dziecka podczas porodu. Na koniec należy podkreślić że w Polsce cięcia wykonuje się wyłącznie ze wskazań medycznych.

Połóg

Połóg to przedział czasu obejmujący 6 tygodni od dnia narodzin dziecka. Organizm kobiety ulega stopniowemu powrotowi do normalnego funkcjonowania. Dochodzi do usuwania nadmiaru wody, zmiany równowagi hormonalnej. Inaczej zaczynają funkcjonować nerki, wątroba, jelita, układ krążenia, układ moczowy. W obrębie piersi rozpoczyna się produkcja mleka co może dawać dolegliwości zwłaszcza po pierwszej ciąży. Zmienia się również zapotrzebowanie na ilość kalorii. Połóg jest okresem w którym warto zacząć ćwiczyć zarówno mięśnie dna miednicy jak i mięśnie brzucha. Porady dotyczące treningu połogu uzyskają Panie od fizjoterapeuty w CliniCare.

zalecenia po wypisie ze szpitala

• Proszę zwracać uwagę na częste mycie rąk, przed karmieniem, po zmianie pieluszki, przed i po korzystaniu z toalety
• Po porodzie drogami natury z obrażeniami krocza ważne jest utrzymanie w czystości rany po nacięciu lub pęknięciu krocza, zaleca się mycie wodą
  z mydłem
• Jeżeli poród był zakończony cięciem cesarskim, ranę należy utrzymywać w czystości i suchości. Gorączka, zaczerwienienie, obrzęk, wydzielanie płynu wymagają konsultacji lekarskiej
• W przypadku wystąpienia wymienionych objawów proszę zawiadomić lekarza.
• Przez pierwsze 4-6 tygodni należy unikać współżycia seksualne, irygacji pochwy, używania tamponów ze względu na ryzyko infekcji
• Dolegliwości bólowe brzucha w pierwszych dniach po porodzie oraz podczas karmienia związane są z fizjologicznym procesem kurczenia się macicy. Dolegliwości te przypominają okołomiesiączkowe.
• Krwawienie po porodzie stopniowo redukuje się i może trwać do 4 tygodni, ale zwykle nie przekracza 2 tygodni. Obserwowana wydzielina zmienia zabarwienie na różowe następnie brązowe i w dalszej kolejności przeźroczyste.
• Miesiączka wraca po około 6 tygodniach u kobiet które nie podejmują karmienia, u karmiących pojawia się po zakończeniu laktacji.
• W pierwszych dniach po porodzie typowe są zaparcia. Dlatego zalecane są pokarmy bogate w błonnik. 
• Przed karmieniem w razie trudności można zastosować ciepły kompres i wycisnąć odrobinę pokarmu.
• Nagła gorączka powyżej 38 stopni oraz wyczuwalny guz w piersi najczęściej oznacza zastój pokarmu. Należy zgłosić się do lekarza.
• Obrzęk, zaczerwienienie oraz ból w obrębie kończyny dolnej mogą świadczyć o zakrzepicy i należy zgłosić się do lekarza.
• Dolegliwości spowodowane żylakami odbytu, powinny stopniowo ustępować po porodzie. W przeciwnym wypadku należy zgłosić się do lekarza.
• W połogu nie zaleca się kąpieli w wannie. Najlepiej korzystać z prysznica. 
• W przypadku zaburzeń emocjonalnych lub cech depresji, proszę zgłosić się do lekarza.

Podwyższona temperatura, nasilone krwawienie ze skrzepami lub nieprzyjemny zapach wydzieliny z dróg rodnych wymaga pilnej konsultacji i wizyty u lekarza ginekologa.

Antykoncepcja w trakcie laktacji

Laktacja

Regularne karmienie piersią znacznie zmniejsza szansę na ciążę, ale można go traktować wyłącznie jako czynnik obniżający płodność, a nie skuteczną metodę antykoncepcyjną. Około 10 procent kobiet regularnie współżyjących podczas laktacji zachodzi w ciążę w ciągu 6 miesięcy a około 20 procent w ciągu roku. Dla porównania 85 kobiet z regularnymi cyklami zachodzi w ciąże w trakcie 12 miesięcy.

Metody naturalne

Metody czasowej abstynencji seksualnej, nie są skuteczne w trakcie laktacji ze względu na niestabilność cyklu. Panie mogą wrócić do nich po zakończeniu karmienia. Obecnie najskuteczniejszą metodą naturalnej antykoncepcji abstynencyjnej jest korzystanie ze wskazań z komputera cyklu Lady-comp, który można nabyć w CliniCare.
Więcej o Lady-comp można znaleźć na podstronie działu ginekologia.

Metody mechaniczne barierowe

Prezerwatywa, diafragma oraz kapturki należą do mechanicznych sposobów antykoncepcji czyli metod barierowych.  których działanie polega na uniemożliwieniu plemnikom dotarcia do jamy macicy. Można ich stosować bezpieczenie podczas laktacji. Najpopularniejsza jest prezerwatywa dla mężczyzn.

Metody hormonalne

Antykoncepcję hormonalną możemy stosować po 6 tygodniach od porodu lub cięcia cesarskiego. W czasie laktacji są dozwolone preparaty na bazie gestagenów. Są one skuteczną metodą antykoncepcji, zarówno w czasie laktacji pod warunkiem starannego stosowania. Według badań nie mają one szkodliwego wpływu na laktację, samopoczucie pacjentki oraz stan dziecka. Zalicza się do nich:

• tabletki jednoskładnikowe gestagenne zwane minipigułką
• wkładki wewnątrzmaciczne hormonalne
• implanty podskórne
• wstrzyknięcia domięśniowe

Wkładki wewnątrzmaciczne
Wkładki można założyć już po 6 tygodniach od porodu.  Zakłada się ją na maksymalny okres czasu do 5 lat. Wkładki uznaje się za najskuteczniejsze środki antykoncepcyjne ze względu na brak ryzyka błędów w stosowaniu. W konstrukcji wkładki znajduje się zbiornik uwalniający bez przerwy równomiernie niewielką ilość hormonów. 

Wstrzyknięcia domięśniowe
W Polsce zarejestrowany jest preparat Depo-Provera do wstrzyknięć domięśniowych. Jednorazowe zastosowanie działa ochronnie przez 3 miesiące, jakkolwiek w szczególnych przypadkach okres zatrzymania płodności może być znacznie dłuższy i trudny do przewidzenia. W związku z tym w CliniCare nie preferujemy takiego sposobu antykoncepcji o odradzamy go pacjentkom. 

Implant podskórny
W Polsce jest dostępny jeden preparat w formie implantu Implanon NXT. Wstrzykuje się go do tkanki podskórnej przedramienia w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu podanie jest całkowicie bezbolesne. Czas działania preparatu wynosi 3 lata.

Wkładki domaciczne niehormonalne
Władka miedziana to metoda zapobiegania ciąży, oparta na na zagęszczaniu śluzu szyjkowego, zaburzeniu ruchu plemników i wywołaniu zmian w śluzówce macicy uniemożliwiających implantację. Skuteczność jest bardzo wysoka. Czas działania może wynosić do 10 lat, jednakże wkładkom miedziowych towarzyszą szczególne możliwe działania niepożądane.

Więcej o metodach antykoncepcyjnych można przeczytać na podstronie działu ginekologia.