Profilaktyka w ginekologii

Profilaktyka to jak wszelkie działania, które mają na celu zapobieganie chorobom lub ich wczesne wykrywanie w stadiach dających szansę na całkowite wyleczenie. Z punktu widzenia ginekologa działania profilaktyczne skupione są na chorobach nowotworowych szyjki macicy, trzonu macicy, przydatków oraz piersi. Do tych głównych aspektów warto dodać profilaktykę żylnej choroby zatorowo-zakrzepowej u osób stosujących hormonoterapię.

Profilaktyka raka szyjki macicy

Każdego roku w Polsce zachorowuje około 4 tysięcy kobiet na nowotwory płaskonabłonkowe  szyjki macicy. Rak szyjki macicy jest chorobą, którą poprzedzają nieprawidłowości w strukturze nabłonka szyjki dające się wykryć relatywnie tanim, bezbolesnym i bezpiecznym badaniem cytologicznym. Wykrycie tych nieprawidłowości daje nam szanse pełnego wyleczenia, metodami małoinwazyjnymi zanim pojawią się pierwsze komórki raka. Jest to. etap bezobjawowy i pacjentka nie ma szans zauważyć problemu bez pomocy lekarza.

Szczepienia przeciw wirusowi brodawczaka
Szczepienia przeciwko rakotwórczym typom wirusów HPV to profilaktyka pierwotna. Należy wiedzieć, że wirus brodawczaka jest znajdywany w 95% nowotworów szyjki macicy i przetrwałe zakażenie wirusem brodawczaka jest w zasadzie uznawane za niezbędny warunek powstania raka szyjki macicy. Wirusy te są przenoszone drogą płciową. Szczepienie powoduje, że wirus nie wnika do komórek chronionej pacjentki. Najlepszym czasem szczepienia jest okres życia przed rozpoczęciem stosunków seksualnych, czyli u młodszych nastolatek.

W Polsce są dostępne 3 szczepionki przeciw wirusowi brodawczaka powodującemu raka szyjki. Zapraszamy do CliniCare nastolatki wraz z mamą oraz panie które nie rozpoczęły współżycia w celu omówienia idei szczepień oraz ewentualnej kwalifikacji do szczepienia. Uwaga. Szczepionki nie zawierają genomu wirusa, a jedynie białka osłonki wirusa.

• Gardasil 9, chroni przez 9 typami wirusa
• Silgard, chroni przed 4 typami wirusa
• Cervarix, chroni 2 typami wirusa

Cytologia klasyczna szyjki macicy
Badanie polega na pobraniu złuszczonych komórek z powierzchni tarczy pochwowej szyjki macicy, kanału szyjki macicy oraz ewentualnie sklepień pochwy. W dalszej kolejności zostaje sporządzony rozmaz na szkiełku, utrwalony w konserwancie, wybarwiony i oceniony pod mikroskopem. Cytologia należy do badań przesiewowych, co znaczy, że nie pozwala postawić dokładnego rozpoznania, ale pozwala wskazać osoby zdrowe oraz te, które wymagają dalszej diagnostyki szyjki macicy.

Cytologia cienkowarstwowa szyjki macicy
Cienkowarstwowa Cytologia na Podłożu Płynnym (ang. Liquid Base Cytology – LBC) to nowa technologia wykonywania standardowych, przesiewowych badań cytologicznych. W Europie zachodniej technika LBC systematycznie wypiera cytologię konwencjonalną. W USA, w krajach Beneluksu i w Wielkiej Brytanii wypiera klasyczną cytologię w badaniach przesiewowych. Również w Polsce, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne rekomenduje LBC jako metodę zalecaną w przesiewowych badaniach w kierunku raka szyjki macicy. Cytologia cienkowarstwowa została wynaleziona jako rozwiązanie problemów będących pochodną metodologii tradycyjnych wymazów cytologicznych. Chodzi tu zwłaszcza o przypadki, w których materiał nie był równomiernie rozprowadzany na szkiełku, lub duża część komórek nie została przeniesiona na szkiełko lub wprost zniszczona. W odróżnieniu od klasycznej cytologii, w metodzie LBC wymaz z szyjki macicy pobierany jest na specjalne podłoże płynne, które podlega dalszej obróbce laboratoryjnej w pracowni cytologicznej. Badania kliniczne potwierdziły, że cytologia cienkowarstwowa, poprzez eliminowanie wyżej wymienionych problemów, jest znacznie czulsza i dokładniejsza niż cytologia konwencjonalna. W latach 1997 – 2003 przeprowadzono 14 programów w których przebadano ponad 600 000 kobiet. Wyniki badań dowodzą wzrostu wykrywalności komórek atypowych – stan HSIL w przypadku LBC w porównaniu do klasycznej cytologii mieścił się w przedziale 17 – 223%. W Polsce tylko kilka laboratoriów wprowadziło tę metodę do rutynowej profilaktyki – jednym z nich jest sieć laboratoriów medycznych Diagnostyka, która wykonuje badania dla pacjentek CliniCare. Próbki są pobierane w CliniCare i odbierane transportem medycznym przez laboratorium.

Cytologia cienkowarstwowa daje większe możliwości diagnostyczne i opcję jednoczesnego wykonania innych testów LBC pozwala na uzyskanie większej ilości komórek do analizy oraz komórek lepszej jakości. W przypadku wyników negatywnych lub obecności komórek atypowych, charakteryzuje się lepszą czułością i swoistością w porównaniu z PAP. Wg badań, wzrost wykrywalności śródnabłonkowych zmian dysplastycznych dużego stopnia (HSIL) wynosi 64% (dane z 15 badań przeprowadzonych w latach 1998 – 2005). LBC daje możliwość wykonania kilku badań z jednego pobrania, zwłaszcza: HPV i Chlamydia trachomatis (metodami PCR)

Cytologia cienkowarstwowa znacznie poprawia jakość i wiarygodność wyniku cytologicznego i minimalizuje ilości wyników nieprawidłowych lub nieczytelnych

• Zdecydowanie lepsza jakość uzyskanego preparatu (cienka warstwa komórek bez nakładania się na siebie, brak domieszki śluzu, krwi itp.)
• Podczas pobierania wymazu w cytologii konwencjonalnej, zdarza się, że materiał zostanie nierównomiernie rozprowadzony na szkiełku, komórki mogą być niewidoczne lub zachodzić na siebie. Badania wykazały, że możliwa jest sytuacja, kiedy większość komórek nie zostanie przeniesiona na szkiełko lub zostanie zniszczona przez użycie niewłaściwego przyrządu do pobierania. W przypadku LBC możliwość zaistnienia takiej sytuacji jest ograniczona do minimum.
• Wymaz pobrany z szyjki macicy przechowywany jest w płynie, umożliwiającym zachowanie prawidłowego kształtu komórek. W takim stanie materiał przekazywany jest do laboratorium (bez uprzedniego przeniesienia materiału na szkiełko mikroskopowe). Minimalizuje to możliwość uszkodzenia próbki podczas transportu.

Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
„Zarówno konwencjonalna jak i płynna cytologia (liquid base cytology) są zalecane jako obowiązujące w przesiewowym badaniu cytologicznym. […]. Zaletą techniki LBC są: zdecydowanie lepsza jakość uzyskanego preparatu (cienka warstwa komórek bez nakładania się, brak domieszki śluzu, krwi itp.), co może mieć wpływ na kwalifikacje do oceny oraz możliwość  wykorzystania przechowywanego materiału komórkowego osadzonego w płynnym podłożu do dodatkowych badań diagnostycznych, np. detekcji materiału genetycznego, onkogennego typu HPV, która może zostać wykonana po ocenie preparatu cytologicznego bez konieczności powtórnego wzywania kobiety.

” Diagnostyka, profilaktyka i wczesne wykrywanie raka szyjki macicy – rekomendacjePolskiego Towarzystwa Ginekologicznego z 7.07.2006W ginekologii największe znaczenie ma profilaktyka w zakresie chorób nowotworowych.

Profilaktyka raka piersi

Profilaktyka chorób piersi polega na regularnym wykonywaniu badań, mających na celu wykrycie nowotworu gdy jest jeszcze bardzo mały i nie daje objawów choroby. Wcześnie wykryty rak piersi bardzo często jest wyleczalny. Im mniejszy guz, tym większe prawdopodobieństwo, że nie ma jeszcze przerzutów. Wtedy są największe szanse na całkowite wyleczenie. Poniżej przedstawiono stosowane w diagnostyce piersi metody według częstości stosowania.

• ultrasonografia piersi (mUSG)
  Jest to bezbolesne i całkowicie nieszkodliwe badanie, które jest zalecane u każdej kobiety bez względu na wiek. USG piersi pozwala na wykrycie zmian większych niż 3-5 mm. Ultrasonografia zwłaszcza dobrze się sprawdza u kobiet młodszych i z dominacją tkanki gruczołowej w piersiach. Badanie powinno być wykonywane raz w roku.
• mammografia (mRTG)
  Jest badaniem radiologicznym piersi. Mammografia lepiej sprawdza się u kobiet po 40 roku życia z dominacją tkanki tłuszczowej w piersiach. Pozwala na wykrycie zmian o wielkości nawet poniżej 3 mm. Ze względu na stosowane promieniowanie rentgenowskie, nie jest neutralna dla zdrowia jak ultrasonografia. Dlatego do jej wykonania niezbędne jest skierowanie od lekarza lub zaproszenie do programu profilaktycznego. Jest tez jedynym badaniem przesiewowym.
• samobadanie piersi przez kobietę
  Polega na samodzielnej ocenie piersi przez pacjentkę, poprzez dotyk i oglądanie. Samobadanie piersi pozwala na wykrycie guza, gdy ma powyżej 1 cm średnicy. Ograniczeniem może być obecność zbitej tkanki gruczołowej w piersiach lub głębokie umiejscowienie guza. Wtedy jego wykrycie w trakcie samobadania zwykle jest niemożliwe. Badanie należy wykonywać co miesiąc. U kobiet miesiączkujących najlepiej ok 10 dnia cyklu, gdy piersi nie są już obrzmiałe i bolesne.
• badanie lekarskie przez lekarza ginekologa
  Lekarz bada piersi dotykiem oraz poprzez ocenę wzrokową. Nie różni się ono w wykonaniu od samobadania i pozwala wykryć guzy większe niż 1 cm. Zaletą tego badania jest doświadczenie lekarza. Powinno być wykonywane przy każdej wizycie.
• rezonans magnetyczny (MRI)
• termografia

Które badanie piersi jest najlepsze
Jest to bardzo często zadawane przez pacjentki pytanie, na które nie ma jednej słusznej odpowiedzi. Wszystkie badania piersi wzajemnie się uzupełniają. Nie ma lepszego albo gorszego. W zależności od wieku pacjentki, budowy piersi, rodzaju nowotworu, któraś z metod może okazać się bardziej czuła, a inna mniej pomocna. Przykładowo: u 30 letniej kobiety z małymi piersiami o budowie gruczołowej, stosującej hormonalną antykoncepcję, dużo łatwiej wykryć nowotwór metodą ultrasonografii niż mammografii. U Pani lat 60, która ma obfity biust o budowie tłuszczowej, od 10 lat nie miesiączkuje, zmiany nowotworowe o wiele łatwiej zobaczyć w mammografii. Każda kobieta wymaga zatem indywidualnego potraktowania. Zakres oraz kombinacje wykonywanych badań powinna ustalić ze swoim ginekologiem.

Profilaktyka nowotworów przydatków

Nie ma niestety żadnego badania, które pozwala na skuteczne wykrycie bardzo wczesnych postaci nowotworów przydatków. Przy regularnym badaniu USG przezpochwowym ze stosowaniem klasyfikacji IOTA w połączeniu z markerami nowotworowymi, stwarzamy bardzo duże szanse na prawidłową identyfikację już widocznej zmiany i rozpoczęcie leczenia z realnymi szansami na sukces. Ponadto badanie ginekologiczne z ultrasonografią przezpochwową daje możliwości wykrycia zmian patologicznych w błonie śluzowej macicy, gdy nie ma jeszcze żadnych objawów klinicznych lub gdy są objawy wczesne w postaci plamień.

Cennik usług Umów wizytę 12 359 76 71